پرگار چیست؟

پرگار چیست؟ ابزار مهندسی رسم فنی به نام پرگار به منظور رسم دایره یا قوس استفاده می‌شود. پرگار می‌تواند برای اندازه گیری فاصله روی نقشه نیز به کار رود. به غیر از این موارد، در رسم های مربوط به ناوبری، ریاضی و بسیاری از رشته های دیگر استفاده می‌شود‌.

کاربرد پرگار

در قرن بیستم، استفاده از پرگار رواج بیشتری پیدا کرد. از پرگار می‌توان برای کشیدن دایره یا منحنی روی کاغذ و همچنین سطوح مختلف مانند چوب، فلز و پلاستیک استفاده کرد.

پایه ای که سوزن دارد ثابت می‌ماند و شعاع مورد نظر با تغییر فاصله‌ی پایه‌ی مدادی تغییر پیدا می‌کند و می‌توان با استفاده از رسم دایره‌های مختلف و محاسبه نسبت دایره‌ها در نقشه ها جهت تعیین فواصل استفاده کرد.

امروزه به دلیل توسعه نرم افزار های طراحی کامپیوتری نظیر اتو کد، کورل دراو و … استفاده از پرگار کاهش یافته است اما همچنان در مدارس و دانشگاه‌ها در تدریس نقاشی، طراحی و هندسه به کار می‌رود.

کاربرد پرگار دو سر سوزن

پرگار دوسر سوزن، معمولا برای اندازه‌گیری، انتقال یا علامت‌گذاری فواصل استفاده می‌شود. این نوع پرگار متشکل از دو پایه قابل تنظیم مستقیم هست که به هم متصل شده‌اند و در سر هر کدام یک سوزن تعبیه شده است. پرگار دو سوزن در نقشه کشی برای انتقال دقیق ابعاد و در کارگاه های ماشین ابزار، معمولا برای خط کشی روی سطوح ماشینکاری شده با ابعاد برگرفته از یک خط کش استفاده می‌شود.

ساختار یک پرگار

پرگار معمولا از موادی مانند پلاستیک یا فلز ساخته می‌شود که بدنه‌ی آن دارای دو قسمت می‌باشد که با یک لولا به هم متصل می شوند که می توان شعاع دایره را نیز برای رسم اندازه های مختلف تنظیم کرد. معمولا در انتهای یکی از پایه ها یک قسمت سوزنی و در انتهای پایه‌ی دیگر یک مداد قرار دارد که در پرگارهای امروزی تر از مداد نوکی با شماره نوک‌های مختلف با توجه به نوع کاربرد به جای مداد استفاده می‌شود.

اجزای یک پرگار

دسته

یک میله‌ی کوچک در بالای لولا، معمولاً حدود 1.5 سانتی‌متر طول دارد و طوری ساخته شده که افراد می‌توانند آن را بین انگشت اشاره و شست خود بگیرند.

پاها

دو نوع پا در یک پرگار وجود دارد: پای ثابت و پای قابل تنظیم. هر کدام هدف جداگانه ای دارند. پای ثابت به عنوان پایه یا تکیه گاه برای نقطه سوزن عمل می‌کند، در حالی که پای قابل تنظیم را می توان به منظور ترسیم اندازه های مختلف دایره تغییر داد.

لولا

پیچ از طریق لولا، دو پایه را در موقعیت خود نگه می دارد. لولا بسته به سفتی مورد نظر، قابل تنظیم است. هرچه پیچ لولا سفت تر باشد، عملکرد پرگار دقیق تر است.

سوزن

سوزن روی پایه ثابت قرار دارد و جای نوک سوزن به عنوان نقطه مرکزی دایره‌ای است که قرار است کشیده شود.

سر مدادی

سر مدادی دایره را روی کاغذ می‌کشد. همچنین ممکن است از راپیدوگراف نیز استفاده شود.

پیچ تنظیم

این پیچ، مداد یا خودکار را در جای خود تنظیم و محکم نگه می‌دارد.

کشف اولین پرگار‌ها

اولین ابزار پرگار مانند در حفاری باستان شناسی رم یافت شده است که تا قبل از قرن هجدهم پرگار‌ها سر مدادی نداشتند و هر دو سر، سوزنی بود که روی سطح خراش ایجاد می‌کرد.

انواع پرگار

پرگارها در انواع مختلفی ساخته می‌شوند مثلا یک نوع از آن دارای پایه های بلندتری نسبت به حالت عادی می‌باشد تا بتواند اندازه های بزرگتری را رسم کند، نوع دیگر که ساده ترین نوع پرگار هست در حکاکی روی چوب و نجاری استفاده می‌شود که همان پرگارهای معمولی هستند، نوع سوم جز پرگارهای پیشرفته محسوب می شوند که چندین پیچ قابل تنظیم در پایه های خود دارد که امکان طراحی های دقیق تر را فراهم می‌کند.